Ông Trump mô tả việc lực lượng chống chính phủ tại Syria lật đổ chính quyền ông Assad là "hành động cưỡng chế tiếp quản" của Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong bình luận đầu tiên về vai trò của Thổ Nhĩ Kỳ tại Syria sau khi chính quyền ông Bashar al-Assad bị lật đổ， Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump ngày 16/12 mô tả Thổ Nhĩ Kỳ là "lực lượng quân sự lớn chưa bị chiến tranh bào mòn".

Ông cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ đã thực hiện "hành động cưỡng chế tiếp quản mà không làm mất nhiều sinh mạng" bằng việc hỗ trợ lực lượng chống chính phủ trong cuộc lật đổ.

"Họ đã muốn điều đó trong hàng nghìn năm và đã có được nó. Những người tiếp quản quyền lực nằm dưới sự kiểm soát của Thổ Nhĩ Kỳ， nhưng không sao cả， đó là một cách để chiến đấu"， Tổng thống đắc cử Mỹ nói thêm， dường như ám chỉ đến tiền thân của Thổ Nhĩ Kỳ là Ottoman， đế chế từng kiểm soát vùng đất là Syria ngày nay.

Ông cho rằng tình hình ở Syria hiện có rất nhiều biến số và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ là bên nắm giữ "chìa khóa" về quốc gia này.

Ông Trump phát biểu tại cuộc họp báo ở Palm Beach，Go 88 nét Florida hôm 16/12. Ảnh: AP

Ankara chưa bình luận về thông tin.

Thổ Nhĩ Kỳ kiểm soát nhiều vùng đất ở miền bắc Syria sau khi mở một số cuộc đột kích xuyên biên giới để chống lại lực lượng người Kurd ở quốc gia láng giềng. Ankara cũng được cho là bên hậu thuẫn chính của các nhóm vũ trang chống chính phủ Syria sau khi nội chiến tại quốc gia này bùng phát vào năm 2011.

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan hôm 13/12 tiết lộ nước này đã đề nghị Nga và Iran， hai đồng minh thân cận nhất của chính quyền ông Assad， không can thiệp quân sự để hỗ trợ Damascus khi lực lượng đối lập tiến về thủ đô.

Các chuyên gia cho rằng Ankara đã "bật đèn xanh" cho chiến dịch của liên minh chống chính phủ do nhóm Hayat Tahrir-al-Sham (HTS) dẫn đầu， dù không tham gia trực tiếp.

Vị trí Syria và Thổ Nhĩ Kỳ. Đồ họa: Theo AP

Bộ trưởng Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ Yasar Guler ngày 15/12 tuyên bố Ankara sẵn sàng hỗ trợ quân sự cho chính quyền mới ở Syria nếu được yêu cầu. Ông cũng tiết lộ Thổ Nhĩ Kỳ có thể thảo luận và đánh giá lại hiện diện quân sự tại Syria với chính quyền mới khi có các điều kiện cần thiết.

Sau khi chính quyền ông Assad bị lật đổ hôm 8/12， Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ đã tiến hành một số cuộc đối thoại về nỗ lực ngăn chặn tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng trỗi dậy ở Syria. Washington hiện duy trì khoảng 900 binh sĩ ở quốc gia Trung Đông để truy quét tàn dư của IS.

Khi được hỏi về kế hoạch sắp tới với lực lượng Mỹ đồn trú tại Syria， Tổng thống đắc cử Trump không trả lời trực tiếp mà đề cập đến mối quan hệ "rất hòa hợp" với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan， đồng thời nhận xét Ankara sở hữu quân đội "rất mạnh".

Phạm Giang (Theo Reuters)